Zeynep
Sağlıklı bir yaşam için egzersiz çok önemlidir. Ama uzmanlar ‘ne yaptığınızın’ değil, ‘ne zaman yaptığınızın’ kalp sağlığı üzerinde göz ardı edilemeyecek derecede etkileri vardır. Son araştırmalar, yapılan egzersizin içeriği ya da süresi kadar, hangi saatte yapıldığının da sağlık üzerinde etkili olduğunu gösteriyor.
Sabah sporunun kalbe etkileri
Avrupa Önleyici Kardiyoloji Dergisi’nde yayımlanan yeni ve kapsamlı bir araştırma, 85 binden fazla yetişkinin egzersiz alışkanlıklarını inceledi ve ortaya çarpıcı sonuçlar çıktı. Araştırmaya göre, sabah 8 ile 11 saatleri arasında egzersiz yapan bireylerde kalp hastalığı riski %11, felç riski ise %16 oranında daha düşük. Bu oranlar kadınlarda daha çok dikkatleri çekiyor. Sabah saat 9.00 ile 11.00 arasında egzersiz yapan kadınların, koroner arter hastalığına yakalanma riski yüzde 24, felç geçirme riski ise yüzde 35 daha az.
Hollanda’daki Leiden Üniversitesi Tıp Merkezi’nden araştırmanın başyazarı Gali Albalak, “Egzersizin kalp sağlığına faydalı olduğunu zaten biliyorduk. Bu çalışmayla birlikte, sabah yapılan egzersizin bu faydayı daha da artırabileceğini gördük” dedi.
‘Spor yapmak için en iyi saat hangisi?’
Egzersizi günün hangi saatinde yaptığınızın, vücudun biyolojik saatine yani sirkadiyen ritme uyumlu olup olmaması, kalp sağlığı başta olmak üzere genel sağlığınız üzerinde ciddi farklar yaratabiliyor. Bu alandaki bilimsel konsept “kronoaktivite” olarak adlandırılıyor yani egzersizlerin vücudun iç saatine göre ayarlanması.
Kadınların daha çok fayda görmesinin nedeni?
Araştırma kadınların sabah sporunda daha fazla fayda aldığını gösterdi. Farkın nedeni ise bilinmiyor. Gali Albalak, çalışmanın gözlemsel olduğunu vurgulayarak, “Kadınlarda etkilerin neden daha belirgin olduğunu açıklayamıyoruz ama bu durum, gelecekte daha fazla cinsiyet odaklı araştırmaya ihtiyaç olduğunu gösteriyor” diyor.
Egzersizin zamanı hakkında henüz fikir birliği sağlanmadı
sabah saatleri kalp sağlığı için iyi olsa da bu konuda görüş birliği henüz sağlanmadı. 2023’te yayımlanan bir başka araştırmada, özellikle erkeklerde ve yaşlı bireylerde kalp hastalığı riskinin öğleden sonra yapılan egzersizlerin daha etkili olduğunu savunuyor. Bu çalışma, 11.00 ile 17.00 saatleri arasındaki fiziksel aktivitenin daha etkili olabileceği belirtiliyor.
2024’te yayımlanan bir başka çalışma gece egzersizlerinin yaşam süresini uzatmada etkili olduğunu savunuyor.
Uzmanlara göre doğru egzersiz zamanı nedir?
Farklı birçok görüşe rağmen uzmanlar, önemli olanın düzenli egzersiz yapmak olduğunu vurguluyor. WorkoutHealthy.com CEO’su Chris Pruitt, New York Post’a yaptığı açıklamada “Egzersiz yapmak için en iyi zaman, kendinizi en enerjik hissettiğiniz ve bu alışkanlığı sürdürebildiğiniz zamandır” ifadelerini kullandı.
Pruitt, “Çoğu insan için öğleden sonra geç saatler veya akşam saatleri, daha yüksek vücut sıcaklığı ve gelişmiş kas fonksiyonu nedeniyle daha verimli olabilir. Öte yandan sabah yapılan egzersizler metabolizmayı hızlandırabilir ve gün boyunca ruh halini iyileştirebilir” dedi.
