Zeynep
Astım, çocukluk döneminde görülen en yaygın kronik hastalıktır. Hasta sayısı ise dünya çapında artış göstermektedir. Genellikle erken çocukluk döneminde başlar, ergenliğe kadar sürer. Nedenleri tam belirtilmesede çevresel maruziyetler ile doğal biyolojik ve genetik yatkınlıklarla bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Sigara dumanı, hava kirliliği, soğuk ve kuru hava, keskin kokular ve obezite astım atağını tetikleyen nedenler arasında yer alır. Çocuk Alerjisi Bölümü’nden Uzm. Dr. Gülnar Aliyeva, çocuklarda görülen astım ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
“Aile içerisinde alerji varsa..”
Çocuklarda astım belirtileri; öksürük, hışıltı, nefes darlığı veya nefes almada zorluk, aktivitede kısıtlanma veya daha çabuk yorulmadır. Öksürüğün balgamsız, tekrarlayan veya kalıcı olması ve geceleri daha fazla görülmesi, egzersiz, gülme, ağlama veya sigara dumanına maruziyet sonucu olan durumlarda insanların aklına ilk astım gelir.
Hışıltının da uykuda olması veya aktivite, ağlama, gülme, sigara dumanı ya da hava kirliliği ile tetiklenmesi astımı gösterir. Düşük doz inhale kortikosteroid tedavisi ile 2-3 aylık sürede hastanın şikayetlerinin düzelmesi astım tanısını destekler.
0-2 yaş arasında’da görülür
5 yaşından küçük çocuklarda, özellikle’de 0-2 yaş arasında, hışıltı ve öksürük gibi solunum semptomları astım dışı nedenlerle de görülebilir. 5 yaşından büyük çocuklarda astım tanı kriterleri erişkin hastalarla benzerdir. Üst solunum yolu enfeksiyonu sırasında öksürük, hışıltı, nefes almada zorluk şikayetlerinin 10 günden uzun sürmesi, yılda üçten fazla atak olması veya ağır atak olması veya geceleri kötüleşmesi, ataklar arasında öksürük, hışıltı veya nefes darlığı şikayetlerinin olması, yaşıtlarına göre daha çabuk yorulması, atopik dermatit, besin alerjisi veya ailede astım hikayesi olması astım belirtilerindendir.
Alerjiye yatkın olanlar risk altında
5 yaşından büyük çocuklarda solunum fonksiyon testi astım tanısı için kullanılır. En az 2-3 ay süreyle düzenli olarak inhale kortikosteroid ve gerektiğinde kısa etkili beta2-agonist (SABA) kullanımın denenmesi astım tanısı güçlendirir.
Tedavi süresi boyunca şikayetlerde düzelme ve tedavi kesildikten sonra hasta durumunun kötüleşmesi astım tanısını destekler. Deri prik ve alerjen-spesifik IgE testleri ile alerjinin olup olmadığı ölçülür.
Kronik astım gelişimini ön gören en önemli parametre alerjen duyarlılığıdır. Radyolojik tetkikler genelde gerek duyulmaz. Ama astım tanısı şüpheli ise altta yatan yapısal anormallikleri, kronik enfeksiyonları, yabancı cisimleri ve ayırıcı tanıda yer alan diğer hastalıkları dışlamak için kullanılabilir.
Çocukta gelişim geriliği yapabilir
Büyüme-gelişme geriliği, yenidoğan döneminde veya çok erken dönemde başlaması, solunum semptomlarıyla bağlantılı kusma, devamlı olan hışıltı, astım tedavilerine yanıt vermemek, tipik tetikleyicilerle (örneğin viral üst solunum yolu enfeksiyonları) şikayetlerin olmaması, bölgesel akciğer veya kardiyovasküler semptomların olması, çomak parmak, viral enfeksiyon dışında hipoksemi (kandaki oksijen seviyesinin düşüklüğü) olması tanıda astım dışında düşünülmesi gereken durumların olduğu gösterir.
Uygulanan tedavi yaş grubuna göre ayarlanıyor
Küçük çocuklarda da astım yönetiminin amacı; kontrolü sağlayarak normal hayatın devam ettirilebilmesi, akut alevlenme riskini azaltılması, normal akciğer fonksiyonlarının ve gelişiminin devam etmesi ve ilaçların yan etkisini en aza indirebilmektir.
Çocuklarda tedavi 5-6 yaş altı, 6-11 yaş, adolesan yaş grubuna göre düzenlenir. Tedavi; ilk tanı anında astımın şiddetine, astım tanılı ve tedavi alan çocukta ise astım kontrol duruma göre tedavi basamakları göz önünde bulundurularak planlanır. Astım hastaları sigara, hava kirliliği, aeroalerjen duyarlılığı gibi unsurlara dikkat etmelidir. Yıllık grip aşısı olmak astım hastalarında önemlidir.
Kaynak:https://www.saglikhabergazetesi.com/astim-cocukluk-caginin-en-sik-gorulen-kronik-hastaligi/
